نقدي بر حديث اصحابي كالنجوم

مشخصات كتاب

شماره كتابشناسي ملي : ايران75-18310

سرشناسه : جلالي، عباس

عنوان و نام پديدآور : نقدي بر حديث اصحابي كالنجوم/ جلالي، عباس

منشا مقاله : ، علوم حديث، سال 1، ش 1، (پاييز 1375): ص 153 _ 181.

توصيفگر : صحابه

توصيفگر : حديث نجوم

توصيفگر : تسنن

توصيفگر : تشيع

توصيفگر : احاديث

مقدمه

اهل سنّت بر اين اعتقادند كه خداي سبحان و رسول گرامي او، اصحاب را تزكيه و پاك گردانده و همه آنها را عادل قرار داده اند و بايد بر همين مبنا حركت كرد و هر آنچه را كه صحابه مخالف و منافي نصوص صريح قرآن و سنّت انجام داده اند، به تأويل برد و توجيه كرد. آنان در اين ادعا، به آياتي از قرآن كريم و رواياتي كه در كتب خود از رسول اكرم صلي الله عليه و آله و سلم در فضيلت صحابه نقل كرده اند، استناد جسته اند و يكي از معروفترين احاديثي كه بدان متمسك شده اند، حديث «اَصحابِي كَالنُّجوم، بِايّهم اِقتَدَيتُم اِهتَدَيتُم» است. در اين مقاله، نخست، ديدگاههاي رجال نامي و علماي معروف اهل سنت را درباره حديث «نجوم» يادآور مي شويم و سپس به ذكر نقدهاي آن پرداخته و آنگاه راويان آن را مورد ارزيابي قرار مي دهيم؛ و در پايان، مروري گذرا بر شرح حالات صحابه اي كه مشمول حديث مزبور هستند، خواهيم داشت.

معناي لغوي «اصحاب»

در آغاز و براي ورود به بحث، معناي لغوي «صُحبة» را يادآور مي شويم؛ صُحبه در لغت، معاشرت و ملازمت است [1] و جمع اسم فاعل آن، صَحْب و اصحاب و صحابه مي آيد. راغب، در «مفردات» مي گويد: «در عرف، جز به كسي كه ملازمت او زياد باشد، صاحب گفته نمي شود». [2] بنابراين، صاحب و يار پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم آنگونه كه اقتضاي كلمه، از نظر لغت است، كسي است كه با آن حضرت معاشرت و ملازمت داشته است. چنين شخصي، مسلمان بوده يا كافر، شايسته يا تبهكار،